مصرف منظم آب چغندر ممکن است در کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا موثر باشد.

چغندر سرشار از نیترات است که در خون به اکسید نیتریک تبدیل می‌شود و به گشاد شدن رگ‌های خونی کمک می‌کند. همچنین آنتی اکسیدان‌هایی دارد که التهاب را کاهش می‌دهند و از سلول‌ها در برابر آسیب محافظت می‌کنند. 

آیا پزشکان مصرف آب چغندر را برای فشار خون بالا توصیه می‌کنند؟

آب چغندر فواید زیادی برای سلامت دارد، اما اینکه آیا می‌توان آن را هرروز مصرف کرد یا خیر، به عوامل زیادی بستگی دارد.

پزشکان ممکن است آب چغندر را به این دلیل که حاوی مقدار زیادی نیترات است، برای فشار خون بالا توصیه کنند. با این حال آب چغندر فقط می‌تواند مکملی برای درمان فشار خون بالا باشد و برای مقابله با برخی عوامل موثر به‌تنهایی کافی نیست.

عوامل خطر فشار خون بالا

به گزارش وری‌ول‌هلت، عوامل زیادی بر فشار خون تاثیر‌گذارند، مانند سن، سابقه خانوادگی و ژنتیک، نژاد و همچنین جنسیت. اما برخی عوامل دیگر مثل رژیم غذایی نامناسب، بی‌تحرکی یا کم‌تحرکی، کم‌خوابی یا نداشتن خواب با کیفیت و استرس هم می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود.

استفاده از برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، ضد احتقان، قرص‌های ضدبارداری هورمونی و داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) هم می‌تواند در بالا بردن فشار خون نقش داشته باشد.از دیگر عوامل موثر بر فشار خون استفاده از مخدرهایی مانند کوکایین یا مت‌آمفتامین است.

بعضی بیماری‌ها مانند بیماری مزمن کلیه، سندروم متابولیک، اضافه وزن یا چاقی، آپنه خواب، مشکلات تیرویید و برخی انواع تومورها هم می‌توانند افزایش فشار خون را به دنبال داشته باشند.

فشار خون بالا یک عامل خطر در بیماری‌ها و مشکلات قلبی است و بر نرخ بستری‌ شدن در بیمارستان و مرگ‌ومیر تاثیرگذار است. 

چقدر آب چغندر بنوشیم؟ 

تحقیقات درباره تاثیر آب چغندر بر فشار خون به نتایجی مختلف و دوزهای پیشنهادی متفاوت منتج شده اما هنوز دقیقا مشخص نشده است که برای کاهش فشار خون چه مقدار باید آب چغندر نوشید. در یک متاآنالیز بزرگ، دوزهای روزانه آب چغندر از ۷۰ تا ۵۰۰ میلی‌لیتر‌ــ از حدود یک‌چهارم لیوان تا دو لیوان‌ــ  متغیر بود.

مدت‌زمان تاثیر آب چغندر چقدر است؟

آب چغندر می‌تواند در عرض ۳۰ دقیقه تا سه ساعت پس از مصرف بر فشار خون تاثیر بگذارد. با این حال برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این اثر کوتاه‌مدت است و در عرض ۱۰ ساعت از بین می‌رود.

یک مطالعه نشان داد که نوشیدن روزانه آب چغندر به مدت ۱۴ روز، در مقایسه با نوشیدن کوتاه‌مدت آن، نتایج بهتری دارد. مطالعه دیگری هم دریافت که در افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) که به مدت ۱۲ هفته هر روز ۷۰ میلی‌لیتر آب چغندر غلیظ می‌نوشیدند، کاهش مداوم فشار خون اتفاق افتاد.

آیا می‌توان هم‌زمان با مصرف داروهای فشار خون آب چغندر نوشید؟

حتی اگر از داروهای کنترل فشار خون استفاده می‌کنید، نوشیدن آب چغندر می‌تواند بی‌خطر باشد اما شرایط افراد متفاوت است، بنابراین قبل از مصرف روزانه حتما با پزشک مشورت کنید؛ زیرا در برخی موارد، ممکن است مصرف این نوشیدنی همراه دارو فشار خون را بیش از حد کاهش دهد.

علائم و نشانه‌های فشار خون پایین عبارت‌اند از: تاری دید، گیجی، سرگیجه، غش، حالت تهوع، خستگی، سردرد، گردن‌درد، کمردرد، تپش قلب، احساس ضربان غیرعادی، لرزش یا ضربان سریع یا شدید قلب.

معایب احتمالی

نوشیدن آب چغندر به دلیل رنگدانه‌هایی که در آن وجود دارد، باعث می‌شود رنگ ادرار یا مدفوع صورتی یا قرمز به نظر برسد که البته عارضه جانبی بی‌ضرری است و خطری برای سلامتی ندارد، اما با توجه به‌ آنکه چغندر هم مثل اسفناج، کلم سبز، ریواس، مغزها و شکلات مقدار بالایی اگزالات‌ دارد، خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.

هنگام خرید آب چغندر حتما برچسب محصول را برای دانستن قندهای افزوده آن بررسی کنید. زیرا مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های شیرین مشکلات سلامت مانند افزایش وزن، دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی را به دنبال دارد.

برخی تحقیقات هم نشان داده‌اند که مصرف زیاد نیترات ممکن است به تشکیل مواد سرطان‌زا در بدن کمک کند. از سوی دیگر، تحقیقات دیگری از این ایده حمایت می‌کنند که نیترات‌ها می‌توانند در برابر برخی سرطان‌ها مثل سرطان پستان، پوست، پروستات، کبد، ریه و مری از بدن محافظت کنند.

باید توجه داشت که نیترات موجود در فراورده‌های گوشتی با نیترات میوه‌ها و سبزیجات متفاوت است. نیترات‌ها را معمولا برای ماندگاری گوشت به آن اضافه می‌‌کنند و این نیترات بر خلاف نیترات بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات، فاقد آنتی‌اکسیدان‌های مفید است. این تفاوت نحوه پردازش نیترات‌ها در بدن را هم تغییر می‌دهد و ممکن است به تشکیل مواد سرطان‌زا و افزایش خطر ابتلا به سرطان‌هایی مانند سرطان روده بزرگ، کلیه و معده منجر شود.

نحوه مصرف چغندر

چغندر برای سلامت کلی مفید است؛ چه آن را بنوشید و چه بخورید؛ زیرا هر دو سرشار از نیترات و مواد مغذی‌اند، با این حال با خوردن خود چغندر فیبر بیشتری به دست می‌آورید.

نصف‌ فنجان چغندر فقط ۰.۱۵ گرم چربی دارد، در حالی که میزان فیبر آن ۱.۷ گرم است. چغندر غنی از ویتامین‌ کا، آ، سی و چندین ویتامین ب از جمله فولات (ب۹) است. مواد مغذی موجود در چغندر به سلامت استخوان‌ها، تشکیل گلبول‌های قرمز خون، رشد سلول‌های سالم و بهبود جریان خون به مغز کمک می‌کند. خواص ضدالتهابی آن هم در کاهش خطر ابتلا به برخی از بیماری‌های مزمن نقش دارد. 

محققان می‌گویند که رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوه‌ها می‌تواند فشار خون را کنترل کند و خطر بیماری قلبی و سکته را کاهش دهد. یک رژیم غذایی حاوی انواع سبزیجات و میوه‌ها در رنگ‌های متنوع بهترین راه دریافت مواد مغذی موردنیاز بدن است.